Το γνωρίζατε ότι τα μυκήλια, το φυτικό μέρος ενός μύκητα, μπορούν να συμβάλλουν στην δημιουργία ενός περισσότερου βιώσιμου οικοσυστήματος;
Τι είναι το μυκήλιο
Το μυκήλιο αποτελείται από μια διακλαδωτή μάζα, με νηματώδη υφή, ενώ μπορεί να σχηματίσει καρποφόρα όργανα, όπως τα μανιτάρια. Αποικίες μυκήτων που αποτελούνται από μυκήλια βρίσκονται στο έδαφος και σε άλλα υποστρώματα.
Μέσω του μυκηλίου, οι μύκητες απορροφούν θρεπτικές ουσίες από το περιβάλλον, ενώ αποτελούν στοιχεία ζωτικής σημασίας στα χερσαία και υδάτινα οικοσυστήματα, καθώς παίζουν σημαντικό ρόλο στην αποσύνθεση του φυτικού υλικού. Συμβάλλουν στο οργανικό κλάσμα των εδαφών και η ανάπτυξή τους απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Τα πλεονεκτήματά του
Όσο τραβηγμένο κι αν ακούγεται τα μυκήλια, μπορούν να αναπτυχθούν σε πολύ περίπλοκα, ακριβή και δυνατά για κατασκευές στοιχεία, καθιστώντας τα ένα πραγματικά χρήσιμο και προσαρμόσιμο οικοδομικό υλικό. Ίσως το ισχυρότερο επιχείρημα για την χρήση τους στην κατασκευή είναι ότι, ενώ οι συνήθεις μέθοδοι δόμησης οδηγούν σε σπατάλη φυσικών πόρων, οι μύκητες είναι πλήρως ανανεώσιμοι και πολύ πιο φιλικοί προς το περιβάλλον.
Mycoarchitecture
Η ιδέα της κατασκευής αντικειμένων από μανιτάρια είναι αρκετά καλά εδραιωμένη, καθώς η τεχνολογία υπάρχει ήδη και ένας ολόκληρος τομέας, που ονομάζεται mycoarchitecture, είναι αφιερωμένος σε αυτήν. Το 2014, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης παρουσίασε έναν πύργο από 10.000 τούβλα που περιείχαν μείγμα ζωντανών μανιταριών και στοιχεία από μίσχο καλαμποκιού.
Αν και αυτή η κατασκευή, που ονομάζεται Hy-Fi, δεν είναι κατοικήσιμη ή ιδιαίτερα ανθεκτική, ωστόσο, έδειξε ότι οι μύκητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις κατασκευές.
«Η δυνατότητα αντικατάστασης πλαστικών και άλλων περιβαλλοντικά επιζήμιων υλικών και διαδικασιών με αυτά που είναι πλήρως κομποστοποιήσημα, μπορεί να αλλάξει τελείως το παιχνίδι» αναφέρει ο Eben Bayer, Co-Owner στην εταιρεία τεχνολογίας Ecovative.
Σύμφωνα με τον Co-Founder της ιταλικής εταιρείας παραγωγής μυκηλίων Mogu, Maurizio Montalti, τα υλικά από μυκήλια είναι επίσης ελαφριά, ανθεκτικά στη φωτιά και εύκολα στην παραγωγή. «Θα ήθελα να οραματιστώ ένα μέλλον στο οποίο, ό,τι υλικό χρειαζόμαστε σε επίπεδο κατασκευών, να γίνεται από μύκητες, που έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν υλικά όπως το πλαστικό, τις πέτρες και άλλα».
Η FUNGAR
Η εταιρεία είναι επίσης μέρος ενός διευρωπαϊκού προγράμματος συνεργασίας, του Fungal Architectures (FUNGAR), το οποίο θέλει να δοκιμάσει τα όρια του τι μπορεί να επιτευχθεί συνδυάζοντας την myco-architecture με την «έξυπνη» τεχνολογία για πρώτη φορά.
Μάλιστα σε αυτό το πλαίσιο η FUNGAR εργάζεται πάνω στο project που αφορά ένα κτίριο κατασκευασμένο από μύκητες που αντιδρά στο φως, τη θερμοκρασία και τους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Με άλλα λόγια, σε ένα κτίριο που είναι μια ζωντανή δομή.
Ενδιαφέρον από τη NASA
Το γεγονός ότι τα μυκήλια είναι ευκολοπροσάρμοστα, είναι ο βασικός λόγος που η NASA εκτιμά ότι κάποια μέρα, αυτά, θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πλέον ιδανικό οικοδομικό υλικό για σπίτια τόσο στη Σελήνη όσο και στον Άρη.
Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, δεν χωρά αμφιβολία ότι οι μύκητες θα μπορούσαν μια μέρα να είναι η βάση για ένα πιο πράσινο και πιο βιώσιμο είδος «διαπλανητικής αποικίας».
Τα οφέλη στο οικοσύστημα
Πέραν των δυνατοτήτων που παρουσιάζουν για τον κλάδο των κατασκευών, τα myco-filtration έχουν εφαρμοστεί παγκοσμίως, από τον ποταμό Γουάντλ στην Αγγλία μέχρι τη λίμνη Έρι βόρεια της Νέας Υόρκης. Και τα οφέλη δεν σταματούν εδώ, καθώς σύμφωνα με την Sanele Mnkandla, οικοτοξικολόγο του Πανεπιστημίου Free State στη Νότια Αφρική, μελέτες έχουν δείξει ότι το myco-filtration αφαιρεί αποτελεσματικά παθογόνους οργανισμούς όπως το E.coli από το βρόχινο νερό και τα βαρέα μέταλλα από μολυσμένες πηγές πόσιμου νερού.
Το επόμενο βιοκαύσιμο;
Επίσης οι ερευνητές επεξεργάζονται τρόπους, για το πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα μυκήλια ως άμεσο υποκατάστατο βενζίνης.
Μάλιστα μια ομάδα από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης εκτιμά ότι μια μέρα τα βιοκαύσιμα από τα απόβλητα μανιταριών θα μπορούσε να είναι άμεσο υποκατάστατο της βενζίνης.
Στέλλα Αυγουστάκη
